هونەری خۆشاردنەوە نووسینی  Kevin D.Mitnick


ماوەیەک لەمەوپێش دەستم کرد بە خوێندنی کتێبی هونەری خۆشاردنەوە (The art of invisibility)،

 نووسینی  Kevin D.Mitnick  ئەم نووسەرە، هاکەرێکی بەناوبانگە و کۆمپانیایەکی سایبریشی هەیە کە لەسەر دژە وایرۆس و هێرشە سایبرییەکان کار دەکات وە لە بواری ئاسایش ڕاوێژکارێکی پلە بەرزە، هەروەها Kevin D.Mitnick سێ کتێبی دیکەی هەیە بە ناوی هونەری دزەکردن، هونەری فریودان و ڕۆح لە ناو وایەرەکان.  بە داخەوە ئەم نووسەرو هاکەرە گەورە لە ساڵی ۲۰۲۳ کۆچی دوایی کرد.

ئەگەر کتێبی تۆماری هەمیشەیی  Permanent Record نووسینی   Edward Snowden تان خوێندبێت ئەم کتێبەش تۆزێک لە کتێبەکەی سنۆدێن ئەچێت بە تایبەت لەو بوارە کە هەردووکیان هەوڵ ئەدەن لە NSA,CIA,FBI بە جۆرێک خۆیان بشارنەوە وڕێگەی سیخوڕی بە حکوومەتی ئەمریکا نەدەن.


Who Was Kevin Mitnick: The Hacker That Changed Cybersecurity


جیاوازیەکە ئەوەیە کە کتێبی هونەری خۆشاردنەوە زیاتر ئەڕوات ناو وردکاری تەکنیکی و قووڵتر باسی زانستی ئەکات واتا کتێبی سنۆدێن بۆ خەڵکی ئاسایی باشترە بەڵام بە ڕای من هەر خوێندکار یان ئەندازیارێکی کۆمپیوتەر لە کوردستان ئەبێ ئەم کتێبەی میتنیک بخوێنێت تا بزانێت مەبەست لە خۆشاردنەوە یاخۆ پاراستن چیە.

یەکەم هەنگاو بۆ خۆشاردنەوە کڕینی لاپتۆپێکی نوێیە بەو مەرجەی کە بە هیچ شێوەیەک ئەکاونتی گووگڵ یان یاهوو یان تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان نەکرێتەوە کە دیار بوو کیت و ناسنامەت لەسەر ئینتەرنێت چیە ئیتر شاردنەوە مانای نییە و هەموو شتێک دەرئەکەوێت بۆ نموونە مێژووی گەرانەکان لەسەر گووگڵ تۆمار کراوە.

دەزانێت لە یوتیوب چ ڤیدیۆیەکت بینیوە یان لە گووگڵ بە دوای چی گەڕاوی یان تەنانەت لە چ شوێنێک بۆ چ شوێنێک ڕۆیشتووی هەڵبەت لەم کتێبەش باسی دەکات کە چۆن دەکرێت ئەم زانیاریانە کە لەسەرت تۆمار کراوە بیسڕیتەوە بەڵام باشترین کار ئەوەیە کە دوو ناسنامەت هەبێت یەکیان نەهێنی بێت و ئەو ئامێرانە وا کاری پێ ئەکەیت بە تەواوی ئەمن بێت.

ئەمن بوون بەس ئەکاونتەکان نییە زۆر شت  ئەگرێتەوە، سەرەتا ئەو ئامێرە کە دەیکڕی لاپتۆپ یان مۆبایل لەبەر ئەوەی ناونیشانی MAC  هەیە و ژمارەی زنجیرەیی (Serial Number) هەیە نابێ خۆت بە ناسنامە یان Debit Card بیکڕی ئەبێ بە پارەی نەختی بیکڕی باشتر ئەوەیە کە Gift Card بەکاربێنی باشتریش ئەوەیە کە خۆت نەیکڕی لەبەر ئەوەی دووکانەکان کامێرای شاراوەیان هەیە و خۆت بە جۆرێک بپارێزی و بشاریتەوە یان پارەکە بدەی بە کەسێکی نەناسراو بیکڕێ بۆت.

پێوەندی گرتن بە ئینتەرنێت زۆر قورسترە. یەکەم ئەبێ TOR دامەزرێنی هەڵبەت لە ئێران ئەم کارە زەحمەتە و ئینتەرنێتێکی خێرای دەوێت تۆڕ وەکوو پیاز وایە تەنانەت جۆری پرۆتۆکۆلەکەیشی پیازی و چین لەسەر چینە کە بە باشی تۆ ئەشارێتەوە و دووەمین کارکڕینی  VPN بۆ ئەوەیە دیار نەبێت لە چ ڕێگایەک پەیوەندی ئەگری بەڵام VPN کان هەموویان جێگەی متمانە نین زوربەیان لەلایەن دەزگای سیخۆڕی وڵاتانی جۆراوجۆر دامەزراون باشتر ئەوەیە کە VPN بە بیتکۆین بیکڕیت هەڵبەت بیتکۆین بە تەواوی نهێنی نییە و زنجیرەی بلاک کراوەیە هەموو کەسێک دەتوانێ مامەڵەکانی سەر ئەم تۆڕە ببینێت ڕاستە کە نێوی تۆ لە بلاک چین  یان زنجیرەی بلاک دیار نییە بەڵام ناونیشانی گشتی تۆ یان ناونیشانی پابلیک لەوێ دیارە.

باشتر ئەوەیە کە دوو دانە جزدانی بیتکۆین یان بیتکۆین واڵت بەکاربێنیت وە هەروەها لە سیستەمی هاوشێوەی Coinjoin کەڵک وەربگریت پاشان بە هیچ شێوەیەک  Exchangeبۆ گۆڕینەوەی بیتکۆین بەکار نەهێنی پاش کڕینی VPN ئەکرێت بڵێی لە خۆشاردنەوە نزیک بوویتەوە بەڵام باشتر ئەوەیە کە ناونیشانی MAC ئامێرەکانت بگۆڕی و بە بەردەوامی کاریان پێ نەکەیت هەروەها لەو شوێنەش بە مۆبایل کارنەکەی, لەبەر ئەوەی نزیکترین ئانتین دیاری ئەکات لە چ گەڕەکێک نیشتەجێ بووی هەڵبەت ئەم کتێبە باسی موبایلیش دەکات و ئەڵێ چۆن بیکڕیت و سوودی لێ وەربگریت و تەنانەت خۆت بشاریتەوە.

CoinJoin - Bitcoin Wiki

هەروەها دەڵێت Burned Phone چییە و کە بە ڕاستی باسەکە زۆر دوور و درێژ دەبێت و باشتر ئەوەیە کە خۆتان کتێبەکە بخوێنن لە بواری تەکنەلۆژیا هەندێک کتێب و سەرچاوە هەیە کە زۆر پێویستە بکرێت بە کوردی بەڵام ئەو وەرگێڕانە لەبەر خێرایی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا ئەبێ لە یەک مانگ تا سێ مانگ بکرێت ئەم کارەش بۆ یەک نەفەر ناکرێت و هێز و پارەی زۆری دەوێ بەڵام پێم وایە ئەکرێ بە نووسین و ڤیدیۆ و پادکەست لەسەر هەموو کتێبەکان باس بکەین و وڵاتی خۆمان (کوردستان) لەگەڵ تەکنەلۆژیای سەردەم ئاشنا بکەین لەگەڵ ڕێزم

بیتکۆین خەونی ئێران ۆ ڕووسیا

ئەوە ڕاستە کە بیتکۆین بۆ ڕزگاری خەڵک لە ژێر دەسەڵاتی حکومەت و هەروەها دراوی فیات*  درووس بووه بەڵام لەم دواییانەدا هەندێ حکومەت وەکو ئێران یان ڕووسیا هەوڵیان داوە کە لە بیتکۆین لە ڕیگای ئامانجەکانیان کەڵک وەربگرن. لە ڕاستیدا لەبەر ئەوەی ئەم وڵاتانا سزای قۆرسی ئامریکا لە سەریانە و دەستیان بە دۆلاری ئامریکا ناگەێت هەوڵ دەدەن کە داهات و سامانی خۆیان لەگەڵ زێڕ و بیتکۆین بگۆڕن.

بەڵام هەندێک لەمپەر و کۆسپ لەسەر ڕێگای زێڕ هەیە کەباسی دەکەین، بۆنموونە گواستنەوەی زێڕ پێویستی بە ئاسایشی تایبەت هەێە و هەروەها ناردنی زێر بۆ ولاتێ دیکە ئاسان نیە. بەڵام بیتکۆین بە پێچەوانەی زێڕ بە خێرایی مامەڵە دەکرێت و لە چرکەیک ئەتوانی بۆ کۆمپانیا یا تاکەکەس ڕوانەی کەیت.

تەنانەت پاراستنی بیتکۆین پێویستی بە ئاسایش و پۆلیس نیە و لەناو جزدانی بیتکۆین (Bitcoin Wallet) ئەتوانی پاشکەوتی بکەیت. بەڵام پرسیار ئەوەێە کە ئایا مامەڵە کردنی حکومەت بە بیتکۆین ئاسانە ؟ یان کارێکی گۆنجاوە؟

سەرمایەی بازاڕ (Market Cap) بیتکۆین لە ئەوڕۆدا ۵۴۵ ملیارەها دۆلارە، دانان و کشانەوەێ بیتکۆین لەئاست و قەبارەی بەرزا بۆ نموونە مامەڵە کردنی نەوت وغاز دەتوانێ بە تۆندی نرخی بیتکۆین تووشی لەرزین و جووڵانەوە بکات، هەرئێستاش یەکی لە گەورەترین کێشەکانی مامەڵە کردن بە بیتکۆین ناجێگیری نرخی بیتکۆین لە چاو دۆلار و یورۆ و پۆندە.

هەروەها گواستنەوەی هەژماری زۆری بیتکۆین لە سەر تۆڕی بلۆکچەین شوێنی دیارە و شیکاری کردنی تۆڕی بلۆکچەین بۆ وڵاتێ وەکوو ئامریکا یا شەریکەی کەرتی تایبەت زەحمەت نیە.

لەبەرامبەر بیتکۆین ئەگەر چاو لە زێڕ بکەین سەرمایەی بازاڕی ١٣ تریلیۆن دۆلارە واتە ٢۶ جار زۆرتر لە بیتکۆین هەروەها مامەڵەکان(transaction)   لە سەر هیچ تۆڕێک بە ئاشکرا دیار نیە و ئەگەر ئێران و ڕووسیا بیانهەوێ لەژێر بایکۆتی ئامریکا بێنە دەرێ مامەڵە کردنی زێڕ زۆر کاریگەرترە.

گەرچی حکومەتەکان بۆ فشار خستنە سەر خەڵک پێیان خوەش نیە کە بیتکۆین و زێڕ بەکار بێنن و چاپ کردنی پارەی بێ نرخ بۆ ئەوان باشترە.

 

*پارەێک کە لە بانکی ناوەندی کە پشتوانەێ زێڕی نیە و تەنیا بە فەرمانی حکومەت چاپ دەبێ)

 

توسعه ی لایه ای ، بیت کوین و اسلام

پ ن: نوشتن در چنین اوضاعی دل و دماغ زیادی می خواهد، یک ماه از انواع خبرهای تلخ و ناخوشایند می گذرد و من هم مثل همه ی مردم غمگین، افسرده، خشمگین و ناراحتم. ولی با خودم فکر کردم که نباید نوشتن را متوقف کنم.

خیلی از مفاهیم به شکل لایه ای توسعه پیدا کرده اند، مثلا اگر White Paper بیت کوین را بخوانیم متوجه میشویم که با یک اصول نسبتا ساده و روشن روبرو هستیم که پایه ی استدلالی محکمی دارد. اما توسعه ی بیت کوین به این ختم نمی شود اگر همه ی تراکنش ها را بخواهیم روی شبکه اصلی انجام دهیم مقیاس پذیری بیت کوین با مشکل مواجه میشود، زمان هر تراکنش خیلی بیشتر از الان طول میکشد . کارمزد شبکه هم خیلی بالا میرود. اما Lightning network یک لایه ی دیگر به دور شبکه بیت کوین است که مشکل مقیاس پذیری را حل میکند بدون آنکه در هسته ی اصلی تغییری ایجاد کند. تنها به این روش میتوان بعضی از چیزها را توسعه داد.

در نقطه مقابل بیت کوین میتوان اتریوم را مثال زد، اتریوم با وجود آنکه پروژه ی درخشانی به نظر می رسید و افراد نخبه ای هم پشت آن بودند از این اصل توسعه ی لایه ای غفلت کرد. شبکه ی اصلی اتریوم یا کد اتریوم در حال حاضر اینقدر پیچیده شده که حتی برنامه نویس های اصلی آن در توییتر به این امر اعتراف کرده اند چون همه ی تغییرات در شبکه اصلی و روی هسته ای اصلی انجام میشود. این پیچیدگی باعث شده که نرخ تراکنش ها هم خیلی بالا رود و مقیاس پذیری را با مشکل مواجه کند. البته ویتالیک بوترین قصد داشت که یک شبکه بلاکچین همه کاره درست کند و مثل سیستم عامل کار کند یعنی نرم افزارهای  مختلف که همون Smart Contract های مختلف هستند روی آن اجرا شوند. مثل NFT های مختلف که حتما آن را زیاد شنیده اید. پذیرایی از این همه NFT و Smart Contract هسته ی اتریوم را به کلاف سردرگم تبدیل کرده است در واقع وقتی قرار است همه چیز روی شبکه اصلی باشد این مشکلات هم پیش می آید.

یک مثال دیگر برای توسعه ی لایه ای پروتکل TCP/IP است دو سال قبل از اینکه من متولد شوم یعنی در سال ۱۹۸۳ این پروتکل به وجود آمد. اصول این پروتکل در ۴۰ سال گذشته تغییری نکرده بلکه لایه هایی مثل اینترنت، Web2 و Web3 و نرم افزارهای مختلف باعث توسعه ای آن شده اند و اینترنت فعلی را داریم.

یک مثال دیگر از توسعه ی لایه ای شاید توسعه ی دین اسلام باشد، قرآن را میتوانیم White Paper و هسته ی اصلی اسلام فرض کنیم، حافظان قرآن یعنی کسانی که قرآن را حفظ کرده بودند مانع تغییر هسته ی اصلی اسلام شدند در زمان پیامبر ۱۴۰ حافظ قرآن داشتیم، این افراد را می شود به نودهای شبکه اسلام تشبیه کرد. کسانی که کل تاریخچه بلاک چین را در اختیار دارند و هر تراکنشی از ازل تا ابد را می توانند صحت سنجی کنند و آن را ببینند (مثل راه اندازی یک فول نود بیت کوین )

لایه هایی مثل فروع دین، حکومت اسلامی و … همگی اطراف این هسته ی اصلی شکل گرفت بدون آنکه هسته ی اصلی تغییرکند. کاری که تشیع نسبت به اسلام انجام داد درست کردن یک لایه دیگرو توسعه ی آن نبود با وجود قرآن که هسته ای اصلی بود نمی توانست تغییری در آن ایجاد کند (اگر دین مسیحیت بود میشد کتاب را تحریف کرد و کدهای هسته ی اصلی را توسعه دادولی در اسلام این کار غیر ممکن است) تشیع در عوض این کار تلاش کرد یک Fork جدید از هسته ی اصلی درست کند یعنی همان کاری که لایت کوین و بیت کوین کش انجام داده اند و می گویند بیت کوین اصلی ما هستیم و یا ما جایگزین بهتری هستیم. در واقع یک انشعاب از کوین اصلی یا دین اصلی .

در هر حال بحث توسعه ی لایه ای را حتی میتوان در خانواده، جامعه، کسب و کار و … هم دنبال کرد. این که ما وقتی میخواهیم خانواده ای تشکیل دهیم یا کسب و کاری بسازیم کدام ویژگی کلیدی را می توانیم به عنوان هسته ی اصلی غیر قابل تغییر تعریف کنیم؟ و توسعه ی ما حول کدام اصول خواهد بود؟

گروه تلگرامی سیمرغ

به واسطه مطالعاتی که از اول بهمن ۱۴۰۰ در مورد بیت کوین شروع کردم با کامیونیتی های خیلی خوب و همچنین افراد باسوادی آشنا شدم که یک از اون کامینونیتی های خوب گروه تلگرامی سیمرغه. یک گروه با بیش از ۲۰۰۰ نفر عضو که اشخاص فعالی مثل ضیا صدر یا جادی و خیلی افراد دیگه عضوش هستند و در مورد مسایل مربوط به بیت کوین و ا قتصاد پولی و برنامه نویسی و … صحبت میکنند. مسایل مربوط به آلت کوین ها یا بالا و پایین رفتن قیمتها و ترید کردن اینجا مطرح نیست و هیچ گونه تبلیغی هم مجاز نیست صرفا یک محیط سالم برای یاد گرفتن و یاد دادن است. 

تو این مدت مدام مشغول یاد گرفتن و یا سوال پرسیدن بودم چون در این موضوع صرفا یک دانش آموز هستم البته یک دانش آموز پرتلاش و کوشا. دیشب سوالهایی رو مطرح کردم و بحث هایی صورت گرفت که خواستم اینجا بزارم به این بهانه که از این گروه تلگرامی تشکر کنم.

چند روز پیش من مصاحبه Rk رو در پادکست گردآتش گوش میدادم. RK تو آلمان زندگی میکنه و تجربه کار در بورس و شرکتهای بانکی و … رو داشته والان یک بیت کوینر دوآتشه س که به همراه سینا وب سایت Bitguide.io رو دارن و البته سینا(مدرس دانشگاه تو آمریکاس که بیزنس تدریس میکنه و خیلی باسواده خصوصا در حوزه هایی مثل اقتصاد پولی و بلاک چین) مدرسه بیت کوین (کانال تلگرامی) رو داره همچنین پادکست بیت گاید و کلاب هوس و … رو هم اداره میکنند.. متن مکالمات:

من:

من این مصاحبه رو گوش دادم و یک سوال برام پیش اومد. خیلی از بیت کوینرها دیگران رو تشویق میکنند که بیت کوین رو نگه دارند و مرتب بخرند. صرفا برای سرمایه گذاری. اما تا زمانی که بیت کوین گردش نداشته باشه و به عنوان پول بین مردم نچرخه شانس پذیرش و رشد کردن اون پول پایین میاد. این که همه نگه دارند باعث میشه که کارکرد بیت کوین به عنوان پول از بین بره. خواستم نظر شما رو هم بدونم. برای خودم سوال بود.

Mo Mo یا محمد طهماسبی (صاحب پادکست گرد آتش، تو لهستان زندگی میکنه و عاشق بیت کوین است): 

یه پاسخی که به خودم به روشن کردن این موضوع کمک کرد این هست که ما خونه‌ی خودمون رو نمی فروشیم که باهاش مایحتاج خودمون رو بگیریم (البته در شرایط ایده‌آل و زمانی که ورشکسته نباشیم). ما سهامی رو که توی سود هست نمی‌فروشیم که باهاش کالاهای ضروری رو بخریم. وقتی که اون‌ها رو داریم، داریم‌شون و کار دیگه‌ای باهاشون نمی‌کنیم و این از ارزش اونا کم نمی‌کنه.
همچنین، وقتی دارایی ارزشمندی رو داشته باشیم، می‌تونیم به عنوان پشتوانه برای گرفتن وام و خریدن چیزهای دیگه ازش استفاده کنیم، بدون این که نیازی باشه اون چیز رو بفروشیم.
در واقع استفاده نکردن از بیت‌کوین کاهنده‌ی ارزش اون نیست و خرج کردن مستقیم اون تنها یکی از راه‌های استفاده از اونه. به جز اون، به تدریج داره جا می‌افته که ازش به عنوان پشتوانه‌ای برای گرفتن وام استفاده بشه. این باعث می‌شه بدون این که نیازی باشه بیت‌کوینی رو‌ بفروشیم از ارزشی که داره برای گرفتن اعتبار و خرید استفاده کنیم.

یه رویکرد دیگه هم هست که این نگه داشتنه طولانی‌مدت هست، اما همیشگی نیست. مثلاً من اگر روزی بتونم با ذخیره‌ی بیت‌کوینم زمینی رو برای کشاورزی توی یه جای حاصلخیز بگیرم، اون رو خواهم فروخت، اما فعلاً توی این نرخ‌ها قصد فروش ندارم. و البته، ترجیحم اینه که نفروشمش و همین جور که بالاتر گفتم، برای گرفتن وام ازش استفاده کنم تا بیت‌کوینم تکون نخوره.

یکی ممکنه تا زمانی که پذیرش همگانی بیت‌کوین (hyperbitconizarion) رخ می‌ده بخواد صبر کنه و از اون زمان شروع به استفاده از بیت‌کوینش به عنوان ارز کنه، ولی تا اون زمان استراتژی صرفاً نگهداری اونه.
این یکی از دیدهای ممکن به نگهداری (HODL) بیت‌کوین هست.

دیدهای دیگه‌ای هم وجود داره و ممکنه به تعداد افرادی که توی این گروه استراتژی هولد کردن رو دنبال می‌کنن، رویکرد متفاوتی وجود داشته باشه.

اگر مایل بودید، سر فرصت در مورد رکود اقتصادی و تأثیر نگهداری و عدم خرج ارز در خروج از بحران براتون خواهم نوشت. یه جورایی به این بحث مربوطه. ولی بقیه‌ی دوستان شاید بتونن شیواتر اون رو بیان کنن که در اون صورت از بیانش خودداری خواهم کرد.

من:

شاید بی ربط باشه ولی من یک کتاب از سارتر قبلا خوندم به اسم اصالت بشر که میگفت اگر میخواهید بفهمید کاری که میکنید درسته یا نه . تصور کنید که اگر همه مردم همین کارو بکنند چی؟ مثلا وقتی یک تکه آشغال رو زمین میندازید به این فکر کنید که اگه همه این کارو بکنند چی؟ به نظرم اگر همه با شما هم عقیده باشن و همه هولد کنند بیت کوین روند رشدش متوقف میشه. شاید هم من اشتباه میکنم.

Mike یک کاربر فعال که نمیشناسمش:

یه نکته‌ای توی صحبتتون هست
اگر بیتکوین وسیله سرمایه گذاری باشه (طبق جمله اولتون گفتید صرفا برای سرمایه گذاری) اونوقت لزومی نداره نگران از دست دادن کاربردش به عنوان “پول” باشیم
جمله دومتون هم که از سارتر گفتید، جدای ازینکه لزومی به درست بودنش نمیبینم اگر فرض رو بر این بذارید که همه مردم چنین کاری بکنن، لازمش اینه که همه پذیرفته باشن که به بیت کوین به دید سرمایه گذاری نگاه کنن و دیگه اصا در چنین شرایطی بحث پول بودن بیت کوین مطرح نیست
و نکته اخر هم منظور از “رشد” چیه؟
اگر منظور رشد قیمت باشه اتفاقا وقتی طبق فرض “همه” مایل به نگه داشتنش هستن و نتیجتا هیچکس مایل به فروش نیست قیمتش سر به فلک میکشه
اگر هم منظور توسعه شبکس
اون موقع بجای اینکه برن روی لایتنینگ کار کنن تصمیم میگیرن برن روی مواردی کار کنن که نگه داشتنش به عنوان سرمایه رو راحتتر میکنه

سینا(مدرس دانشگاه تو آمریکاس که بیزنس تدریس میکنه و خیلی باسواده خصوصا در حوزه هایی مثل اقتصاد پولی و بلاک چین):

یه نکته هم به جواب مومو اضافه کنم که کاربرد پول به عنوان ذخیره ارزش با کارببردش به عنوان واسطه مبادله تفاوت میکنه.
یک دارایی میتونه تا مدتی به عنوان ذخیره ارزش استفاده بشه اما به عنوان ابزار مبادله هنوز جا نیافتاده باشه.
انتظار اینه که وقتی ذخیره ارزش به اندازه کافی گسترده شد و درصد بالایی از جامعه اون رو ارزشمند دید، کم کم برای پرداخت و مبادله هم در سطح همگانی استفاده بشه

این دوره آموزشی مفهوم پول من رو میتونی یه نگاهی بندازی که در مورد چگونگی ایجاد پول صحبت کردم

لینک

من:

به نظرم چیزی که باعث رشد قیمتی و فراگیر شدن بیت کوین میشه دو موضوعه. اول تلاش کامیونیتی بیت کوین برای معرفی و آموزش استفاده کردن و… است که بچه های اینجا هم انجام میدن و دوم پذیرش اون توسط بنگاه های اقتصادی و فروشگاه به عنوان پول است. در هرحال صرف کمیاب بودن باعث با ارزش بودن چیزی نمیشه خیلی چیزهای کمیاب و بی ارزش هم اطراف ما هست.

من:

خیلی ممنون از شما ، ترجیح میدم تا قبل از خوندن این دوره دیگه چیزی در این مورد ننویسم و نظری ندم.

نوشته های پراکنده شماره یک

پ ن:

چیزی که برایم آزار دهنده است نبودن یک زمان پیوسته در زندگی است. شاید اگر مارسل پروست الان زندگی میکرد رمانی را با این نام می نوشت “در جستجوی زمان پیوسته” عمر ما بین کارهای کوتاه و Task های کم ارزش تلف میشود. و فرصت تمرکز برای یک کار عمیق و بزرگ را نداریم. این نوشته های پراکنده شاید دلیلی برای این واقعیت باشد. در هر حال …

 بهشت وایکینگ ها و تفاوت فرهنگی

وایکینگ های قرون وسطی یک بهشت موعود و البته مخصوص خودشان داشتند. در آن بهشت برخلاف بهشت مسلمانان تقوا و عمل صالح در اولویت نیست بلکه هر کسی با میزان شجاعتی که دارد سنجیده میشود و آدم های ترسو و بزدل جایی در بهشت ندارند. همچنین آبجوی بی پایان در بهشت موجود است آبجوی که هیچ گاه تمام نمی شود. ظاهرا تمایل آنها به آبجو بیشتر از شراب بوده! آنها هر روز میتوانند بجنگند در جنگ شرکت کنند و کشته شوند و بعد روز بعد زنده شوند و دوباره بجنگند. میبینید دوستان بهشت Open sourceباید به این شکل باشد که هر قوم و ملتی بنا به تمایلات خودش آن ر اتغییر دهد.

استیبل کوین لونا و پشتوانه ی بیت کوین

استیبل کوین ها ادعا میکنند که ارزش آنها همواره یک دلار است معروفرینشان هم تتر است. اما استیبل کوین luna که با UST شناخته میشود این هفته ۵۰ درصد ارزش خودش را از دست داد و خرید و فروش آن در صرافی ها هم متوقف شد. البته تتر هم مقداری پایین آمد چرا که بنیاد تتر ادعا میکند بخشی از پشتوانه اش در کنار پول نقد و سهام، بیت کوین و اتریوم و سایر رمز ارزهاست. در واقع با پایین آمدن بیت کوین سایر رمزارزها هم سقوط کردند.

تنها مزیت یک استیبل کوین برای مردم برابری آن با دلار آمریکاست که گویا از این به بعد مردم اعتماد کمتری به این استیبل ها خواهند داشت. شرکت هایی مثل تتر قدرت متمرکزی دارند و کاملا تابع قوانین کشور آمریکا هستند. این استیبل کوین ها با فلسفه بیت کوین که عدم تمرکز و ضد سانسور بودن و ضد تورمی بودن است کاملا متفاوته و با ریزش اخیر بازار رمز ارزها شرکت لونا مجبور به توکن سوزی و جذب سرمایه شد که ترجمه ی این کارها هم چیزی جز تمرکزگرایی و دخالت یک قدرت بالاتر نیست. این کارها چیزی شبیه چاپ پوله مثلا بی ارزش شدن رو با چاپ پول بیشتر جبران کنیم (کاری که توی کشور خودمون هم میکنیم) . یعنی پول بیخود چاپ کنیم که قرض های ناشی از پول بیخود چاپ کردن رو بپردازیم.

در هر حال ادعای هم ارزی با دلار ادعای بزرگی است و ۱۸۰ درجه با آرمان ههای بیت کوین اختلاف دارد. با کاهش سطح اعتماد مردم فکر نمیکنم استیبل کوین ها آینده خوبی داشته باشند.  

برگ برنده در دنیای رو به زوال

چند وقت پیش داشتم پادکست کوشیار عظیمیان رو گوش میدادم که در مورد NFT و مسایل مربوط به آن بود. یکی از حاضرین برنامه در مورد بازی های کامپیوتری صحبت میکرد و اینکه چطور زندگی مردم رو تغییر داده اند.

یک نفر توییت زده بود که من چند روز پیش از دخترم خواسته ام که بیا با هم به گردش بریم ولی دختر ۹ ساله ام در جواب گفته که من شیفت هستم و باید کار کنم من هم خیلی تعجب کردم و گفتم شیفت کاری! و دخترم گفته بله من برای اینکه بتونم در بازی Roll Block برای خودم تیشرت بخرم باید برم توی فروشگاه و چند ساعت کار کنم (تو همون بازی) میشه چیزهای دیگه ای هم خرید مثل عینک و …یک نفر دیگه هم گفته بود که من به بچه هام گفتم که بیاید بهتون پول تو جیبی بدم و اونا گفتن که ما پول مجازی یا Gold Coin مخصوص این بازی رو میخوایم لطفا پولت رو تبدیل کن چون ما میخوایم پولمون رو توی همین بازی خرج کنیم.

من Luddite یا آدمی نیستم که از تکنولوژی گریزان باشه ولی به نظرم جذابیت دنیای مجازی روز به روز داره بیشتر میشه و ما بیشتر و بیشتر از دنیای واقعی به مجازی سوییچ میکنیم. به این فکر میکنم که دنیای واقعی چه مزیتی داره و چطور میشه بچه ها رو به دنیای واقعی و زندگی واقعی تشویق کرد.

اینکه یک کودک یا نوجوان به چشم و ستون فقرات و روح وروانش آسیب بزنه و بیست و چهار ساعت پای مانیتور بشینه باعث گرفتاری های آینده میشه اما چطور باید آنها را منع کرد؟ به نظرم دنیای واقعی هنوز مزیت هایی  داره حس لامسه،بویایی،چشایی، بر خلاف بینایی و شنوایی هنوز به تسخیرمتاورس درنیامده است پس میشه از این مزیت ها برای ترغیب کودکان استفاده کرد.

مثلا من نمیتونم به بچه ام بگم بیا با هم بریم سینما یا کنسرت چون در جواب من ممکنه بگه من با یوتیوب و نتفلیکس و … فیلم و کنسرت مورد علاقه ام رو میبینم و نیازی نیست از خونه بیام بیرون. اما آب تنی کردن یا خوردن یک بستنی و … هنوز میتونه جذاب باشه.

این دغدغه ها شاید کمی لوکس به نظر برسه ولی بازی های کامپیوتری و تبلت و … برای بچه ها از نون شب هم واجب تر شده من که فروشنده این وسایل هستم هر روز میبینم که خانواده ها به اصرار بچه هاشون و صرفا برای بازی کردن کامپیوتر و مانیتور و غیره میخرند و پول و توان پردازش کامپیوتر وعمرخودشون رو در راه لذت بردن از این دنیای غیر واقعی مصرف میکنند و تا زمانیکه ما جایگزین بهتری برای آنها درست نکنیم و بهشون یاد ندیم که مزیت های دنیای واقعی چیه نمیتونیم اونها رو به حفظ تعادل در زندگی ترغیب کنیم.  

بعدا  میخوام بیشتر در این مورد بنویسم در مورد اینکه چه چیزهایی رو باید یاد بگیریم و به بچه هامون یاد بدیم. در مورد Survival skills که اتفاقا در کشورهایی که مهد تکنولوژی هستند و سازنده ی متاورس بیشتر مورد توجه قرار میگیره تا کشور ما که صرفا مصرف کننده ی تکنولوژی هستیم.

نوشته های پراکنده شماره صفر

یک از ایراداتی که به فسلفه مارکس وارده و هنوز هم بین عوام رایجه فلسفه ارزش کاره یعنی ما به اشتباه فکر میکنیم که کار صرفا دارای ارزشه و ثبت ۸ ساعت یا بیشتر ارزش تولید میکنه ولی واقعا اینطور نیست. اگر در کنار کار سرمایه،دانش،برنامه ریزی،مدیریت و علم و … نباشه کار به تنهایی به چیزی ختم نمیشه پس کار به تنهایی شامل ارزش نیست این مقایسه شاید احمقانه به نظر برسه ولی شما نگاه کنید که مارکت کپ اپل $۲٫۵۶۵ تریلیون دلاره و GDP کشور برزیل ۱٫۵ تریلیون دلار یعنی ۲۲۰ میلیون نفر تو برزیل به اندازه ۴۰ هزار نفر تو اپل نتوستن ارزش تولید کنند و این عدد برای ایران حدود ۲۰۰ میلیارد دلاره یا کشورهای دیگه که جای خود دارد و موضوع بحث ما نیست.

پس کار به تنهایی ارزش تولید نمیکنه و باید سرمایه و سایر مقدمات هم باهاش باشه. یه ایراد دیگری که اونم بین عوام رایجه و ناشی از تفکرات عدالت خواهانه قبل از کمونیسم و بعد از کمونیسمه اینکه که مالکیت خصوصی از بین بره و عدالت بین همه به صورت یکسان تقسیم بشه ولی اگر مالکیت خصوصی و بازارآزاد از بین بره ثروتی باقی نمیمونه که شما بخوای اونو عادلانه تقسیم کنی در واقع با حذف سازوکار تولید ثروت نمیشه عدالت رو تقسیم کرد مگر اینکه شما سازوکار جدیدی رو جایگزین بازار آزاد و مالکیت خصوصی بکنی که همه تجربه های گذشته هم ناموفق بوده.

یک دوره ای از زمان محمد رضا شاه کفش ملی ایران به شوروی صادر میشد! حکومت شوروی دستور داده بود که دولت کفش های تولیدی رو از کارخانه دارها به صورت کیلویی بخره و همه کارخانه ها هم چون براشون صرفه نداشت فقط سایز ۴۵ به بالا تولید میکردن. و برای بقیه مردم ناچار بودن از کشورهای دیگه کفش وارد کنند از این داستانهای  احمقانه توی کشورشوروی زیاد وجود داره مثل داستان کارخانه شیشه و… و البته تو ایران خودمون هم کم نیست.

چیزی دیگری هم که بین مردم زیاد میشه دید توجه بیش از حد به نمایش های دولتی برای مبارزه با گرانفروشی و تعذیرات و .. است وقتی مشتریها سراغم میان و میگن چرا جنسها گرونه و چطور باید کامپیوتر بخریم و شما گرانفروشید و.. همیشه براشون توضیح میدم که ریشه تورم توی بانک مرکزیه نه توی بازار . فرض کنید شما یه مغازه داری و میخوای نون خانواده رو یه جوی تامین کنی ولی وقتی دخل و خرج جور درنمیاد آسونترین کار اینه که بری پول چاپ کنی و هی اینکارو تکرار میکنی که تورم ۵۰ درصدی درست میشه. فهمیدنش زیاد سخت نیست ولی خیلی وقتها ما هم گول رسانه ها و تلویزیون رو میخوریم و فکر میکنیم سلطان سیمان یا سلطلان کاغذ همه چی رو گرون میکنند و بنده خدا بانک مرکزی که گناهی نداره.

یک ماهی میشه که توی لینکدین زیاد مینویسم وقتی دیدم آمار بازدید پست از ۴۰۰۰ عبور میکنه و لایک و کامنت زیاده من هم ترغیب شدم بیشتر بنویسم ولی امروز ترمز خودم رو کشیدم و گفتم قرار نیست که من هم سلبریتی بشم و با نوشتن دو جمله یا سه جمله احساس کنم که دیگه تمومه. نه واقعیتش من با کوتاه نویسی حال نمیکنم هر چند مهارت اینکاروهم داشته باشم ولی ما یه ضرب المثل داریم توی زبان کردی که میگه “گوم هه ر چی قوولتر بیت مه له ی خوه شتره” یعنی استخر یا حوض آب هر چی عمیق تر باشه شنا کردن بیشتر لذت میده.

یکی از همکارام میگفت زبان انگلیسی مهم نیست و اگر برم یه کشور دیگه و نیاز داشته باشم در عرض ۶ ماه یاد میگیرم . یادگیری این زبان برام مهم نیست. بهش گفتم که هر چیزی توی جایی که نیست ارزش داره مثلا وقتی توی انگلیس باشی بلد بودن زبان یک اصله و یک مزیت نیست توی احمد آباد هند همه برنامه نویسی بلدن شما باید چیز بیشتری ارایه بدی . انگلیسی برنامه نویسی یا هر مهارت دیگه توی جایی که فقدانش احساس میشه و مورد نیازه ارزش داره هر کالایی هم توی جایی که کمیابه ارزش داره و شما میتونی باهاش خودت رو متمایز کنی.

به تازگی کتاب ۲۱ Lessons: What I’ve Learned from Falling Down the Bitcoin Rabbit Hole را خوندم و مفاهیم جالبی از بیت کوین متوجه شدم بیت کوین برای سرمایه گذاری نیست هر چند ممکنه این استفاده ازش بشه و اصول بنیادین بیت کوین مثل فلسفه آزادی،تمرکز زدایی، ضد سانسور بودن و Privacy و رمز نگاری و بلاک چین و بحث های شبکه و .. برای من خیلی ارجح تره با خوندن این کتاب و عمیق تر شدن در بیت کوین تصمیم گرفتم کتابهایی در مورد مکتب اتریشی در اقتصاد بخونم و ببینم تفاوت های اون با مکتب کینزی چیه و اصولا فردریش فون هایک چی میگه.

این پایین هم میخواستم چند تا منبع برای یادگیری بیت کوین اما نه بالا و پایین رفتن شت کوین ها و ترید کردن و … بلکه مفاهیم عمیق تر رو معرفی کنم:

پادکست:

– پادکست زروان – پادکست گرد آتش- The Bitcoin Podcast  – میهن بلاکچین –

سایت:

منابع فارسی بیت کوینهزار چیز

حتما حتما ضیا صدر رو هر جا که هست فالو کنید.

کوتاه در مورد کریپتو

از دو سال پیش بحث کریپتو و بیت کوین بیشتر به گوشم میخوره. من میدونستم بیت کوین چیه و همون اوایل که رادیو گیک جادی رو گوش میدادم یک شماره کامل در مورد بیت کوین توضیح داده بود. ولی خوب کاری به کارش نداشتم تا اینکه تب و تابش بالا رفت من هم توی شرکت مشتریانی داشتم که میخواستند ماین کنند من بهشون تجهیزات سخت افزاری میفروختم و نمیدونستم واقعا درآمد دارند یا ندارند به قول معروف من کفن میدوختم کاری نداشتم که مرده کیه.

یک نفر پاور ۱۰۰۰ وات میخواست یک نفر هم کارت گرافیک RX580 یا مادربردهای BTC مخصوص ماین یا تبدیل های رایزر گرافیک و خلاصه من هم از لحاظ سخت افزاری خودم رو آپدیت میکردم و جنس سفارش میدادم و میفروختم تا اینکه بعد از ماینرها سر و کله Traderها هم پیدا شد اینا تجهیزات سخت افزاری آن چنانی نمیخواستند مانیتورهای سایز بزگ میخواستند که بتونند نمودارهای بایننس و سایر صرافی ها رو ببینند و یک کامپیوتر با رم ۸ گیگ که بشه چند تا پنجره رو باز کرد. کاری هم به تکنولوژی بلاکچین و تحلیل های fundamental نداشتند اصلا تحلیل های fundamental برای کسی که در لحظه میخواست خرید و فروش کنه و هیچ چیزی رو ‌‌Hold نمیکنه معنی نداره میگفتند به من چه که اتریوم چطور کار میکنه یا فرق Proof of work با Proof of stake چیه تریدرها معمولا با پرداخت هزینه های چند میلیونی یک رنجی بین ۵ میلیون تا ۳۰ میلیون تومان آموزش میبینند و شروع به نوسان گیری و ترید میکنند یعنی روزی ۱۰ یا ۱۵ بار میخرند و میفروشند. ولی برای Trader بودن باید حداقل روزی ۵ ساعت وقت گذاشت و پای سیستم و نمودار نشست. ترید کردن به درد نوجوانهای بی پول بیشتر میخوره پول کمی دارند و وقتشون زیاده اون طرف ماین کردن هم به درد پولدارهایی که وقت ندارند میخوره حداقل ۱۰۰ میلیون هزینه میکنند و یک دستگاه ASIC میخرند یا یک ریگ جمع میکنند و شروع میکنند به ماین کردن اتریوم یا بیت کوین (الان دیگه نمیشه بیت کوین ماین کرد). مثلا من مرغدار و کشاورز و صنعتکار زیادی رو دیدم که چون ورشکست شدن همون سوله و گاراژ رو تبدیل کردن به فارم ماینینگ پول خوبی هم در میارن.

در هر حال من نه پولش رو داشتم و نه وقتش رو و تصمیم گرفتم Holder بشم!  دوست داشتم ببینم که چه خبره واسه همین هم شروع کردم به مطالعه مقاله و پادکست و …. بعد گفتم که من ماهیانه یه مبلغی رو پس انداز میکنم در حد حقوق کارمندی همون رو باهاش Crypto بخرم اگه دیدم هیچی از بازار نمی فهمم و هنوز تجربه م کمه Stablecoin مثل تتر و … میخرم و اگر هم بعد از خوندن تحلیل های  fundamental و سردرآوردن چیزی دستگیرم شد میرم و Altcoin میخرم. الان دو ماهه که شروع کردم و حداقلش اینه که وقتی کسی در مورد دنیای Crypto صحبت میکنه (اکثر نوجوانها) من تعجب نمیکنم و بلدم که باهاشون صحبت کنم خودم هم یه چیزایی یاد میگیرم شاید هم سود کردم. راستی من با سایت Bitmit.co کار میکنم و سایت خوبیه.

این پادکستها رو هم دنبال میکنم.

 رادیو بلاکچین – یاشار راشدی

لانه خرگوش

کوشیار عظیمیان

The Let’s Talk Bitcoin Network

متاورس و دنیای جدید

پ ن ۱: قبلا یک مطلب با عنوان خرید ملک مجازی نوشته بودم و این پست هم شاید ادامه همون باشه

دنیای جدیدی جای سرگرم کننده ای نیست و آدم ها تلاش می کنند که از قالب فعلی خود که از لحاظ فیزیکی و زمانی آنها را احاطه کرده است بیرون بیایند. تلاش برای رفتن به سیارات دیگر و رفتن به فضا، تلاش برای زندگی جاودانه و پیر نشدن و جدیدا هم متاورس. متاورس آرزو و خیال انسان است که می خواهد آن را به حقیقت بدل کند همان طور که پرواز با هواپیما و سفر به ماه عملی شد.

متاورس یک دنیای مجازی است که در موازات دنیای واقعی کار میکند، آدم ها و شرکت های خود را دارد، زمین و مسکن و کازینو خانه های اعیانی و ماشین و هر چیزی که در دنیای واقعی وجود دارد. البته ما با یک دنیای مجازی متعلق به شرکت فیس بوک طرف نیستیم. و هر شرکت بزرگی دنیای خود را خواهد ساخت غول های تکنولوژی مثل مایکروسافت و گوگل و اپل و غول های سرگرمی مثل هالیوود و دیزنی هم همین طور. اخیرا مدیر شرکت دیزنی گفته بود که قصد دارد به شکل جدی وارد حوزه واقعیت مجازی شود و سرمایه گذاری کلانی هم انجام داده.

ولی بازیگران اصلی این داستان به نظرم این شرکت ها هستند: Nvidia که ۸۰ درصد بازار GPU یا پردازنده های گرافیکی را در اختیار دارد. این دنیای فراواقعی روی شانه های GPU قرار دارد و نقش آن مثل سیمان و بتن در دنیای واقعی است. شرکت بعدی متا( فیس بوک) است که با خرید استارتاپ های مرتبط و سرمایه گذاری کلان میخواهد پیشتاز این بازار باشد و تقریبا همه ی مردم جهان را با ۳ برنامه اینستاگرام، فیس بوک و واتساپ در اختیار دارد. شرکت مایکروسافت هم که روی هدست های AR  و VR  کار می کند در این بخش سرمایه گذاری کرده.

NFTهم موضوع دیگری است که به این بحث ما مرتبطه. اوایل کار NFT برای مالکیت آثار هنری به وجود امد مثلا من به عنوان یک نقاش تابلوی نقاشی خود را تبدیل به کد NFT می کنم طوری که به راحتی میتوان آن را فروخت و یک نفر دیگر هم آن را میخرد و صاحب اثر هنری میشود و بعدا شاید آن را در خانه ای که در متاورس میخرد بروی دیوار نصب کند. ولی موضوع NFTکمی به بیراهه رفته و شخصا نسبت به آن خوشبین نیستم الان در اینترنت مردم صدای کلاغ را به NFT تبدیل کردن و دارن میفروشن یک عده هم آن را میخرند ولی به احتمال زیاد این حباب خواهد ترکید و NFT صرفا برای آثار هنری که یونیک است به درد میخورد.

بن بست بایولوژیک:  اما یک بن بست واقعی برای به چالش کشیدن این ایده وجود دارد و آن هم واقعیت بایولوژیک است. خیلی مسخره س وقتی ما هدست و عینک خود را زده ایم و توی یک رستوران هستیم یهو باید سیستم را قطع کنیم و بریم دستشویی چالش بایولوژیک شاید در آینده حل شود محدودیت های زیستی مثل غذا خوردن و تولید مثل و دفع و … از بین بره یعنی احتمالش وجود داره.

چالش هدست: سال ۲۰۱۴ زمانی که فیس بوک شرکت Oculus را با ۲ میلیارد دلار خرید همه تعجب می کردند که این چه کار احمقانه ای بود که فیس بوک انجام داد ولی دیدگاه زاکربرگ و دوستانش در خصوص آینده ی متاورس بسیار روشن و شفاف بود این شرکت با تولید هدست های VR بی شک یکی از ارکان متاورس است. با این کار فیس بوک از رقیبانش در این حوزه جلو افتاده شاید رقیب اصلیش شرکت مایکروسافت است که در حوزه ساخت این هدست ها فعال است. اما تعداد هدست های موجود فعلی ۷ میلیون عدد است که این تعداد برای حضور گسترده مردم در متاورس کافی نیست، تا زمانی که این تجهیزات به تولید انبوه نرسد و طبقه متوسط نتواند از آن بهره ببرد متاورس فراگیر نمیشود.

به نظرم شرکت یا استارتاپی که بتواند به نحوی خود را با این موضوع گره بزند میتواند آینده ی خوبی داشته باشد و مردم جهان خواه ناخواه متاورس را تجربه خواهند کرد. اما این که تا چه حد میتواند فراگیر شود معلوم نیست. اگر صرفا Gamer ها به آن روی خوش نشان دهند محدود میشود ولی اگر متاورس مثل اینترنت تبدیل به بستری برای انجام همه کارها شود میتوان به آینده ی آن خوشبین بود.

بهترین لپ تاپ های گیمینگ، سلیقه یا واقعیت؟

پ ن : کمتر پیش می آید که من در مورد شغلم و حرفه ام اینجا مطلبی بنویسم، مثلا از بهترین لپ تاپ های بازار بگویم یا جدیدتری کارت گرافیک Nvidia را معرفی کنم و … یک دلیلش این است که چنین مطالبی در سایتهای مختلف فارسی و انگلیسی ارایه میشود و صحبت کردن در مورد آن اضافه گویی است. و دلیل دوم و مهم تر این است که من برای فاصله گرفتن از محیط کار و قرار گرفتن در یک فضای شخصی اینجا مینویسم و تمایل ندارم بعد از ۱۰ ساعت سروکله زدن روزانه با کامپیوتر و بازار کامپیوتر باز هم اینجا به این موضوع بپردازم. 

من شنونده پادکست بینوشا کست هستم و گاهی اوقات هم ویدیوهای آن را از یوتیوب دنبال میکنم این کار را صرفا برای این انجام میدهم که از بازار کامپیوترو اخبار تکنولوژی اطلاع پیدا کنم و به قول معروف خود را به روز کنم.چند روز پیش ویدیویی را در مورد بهترین لپ تاپ های Gaming سال ۲۰۲۱ دیدم که خیلی تعجب کردم   اول اینکه لپ تاپ ها هیچ دسته بندی خاصی نداشت مثلا لپ تاپ گران قیمتAsus Zephyrus یا MacBook Pro با Acer Nitro5  یا Lenovo Legion مقایسه شده بودند. دوم اینکه در خیلی از اوقات میزبان برنامه میگفت که من به این لپ تاپ علاقه دارم یا خوشم میاد و یا باهاش حال میکنم و … برخلاف چیزی که انتظار داشتم لپ تاپ Legion را در ردیف اول قرار داده و لپ تاپ خوب Acer Nitro5 که به نظرم از همه لپ تاپ های هم رده ی خودش بهتر است ر در ردیف ۵ یا ۶ گذاشته بود و یا اصلا اسمی از برند MSI نبود. همین حال یعنی ۱۵ دیماه ۱۴۰۰ ما توی فروشگاه لپ تاپ ACER i7-10750H/16GB/1TB+256GB SSD/GF GTX 1650TI 4GB را داریم که قیمتش با یک هدست و پدموس و موس گیمینگ که خودش سه میلیون تومان می ارزه حدود ۳۳ میلیون تومان است که به نظرم بهترین لپ تاپ در رده خودش است یعنی لپ تاپ های میان رده گیمینگ.

مدلی که بینوشا به عنوان بهترین لپ تاپ معرفی کرده بود از بدترین مدلهایی بود که امسال ما توی فروشگاه داشتیم تو همین ۳ ماهه اخیر ۵ یا ۶ مورد را به خاطر داشتن پیکسل سوخته مرجوع کردیم بگذریم از اینکه بیشتر از ۵ پیکسل سوخته شامل گارانتی میشود و … صفحه نمایش بعضی لپ تاپ ها روهم با هماهنگی شرکت گارانتی کننده تعویض کردیم. تعداد خرابی های این مدل نسبت به همه لپ تاپ ها بیشتر بود.

در پایان معرفی لپ تاپ ها میزبان برنامه می گفت که در هر حال این سلیقه من بوده و ممکن است شما سلیقه یا نظر دیگری داشته باشید و با این جمله خودش را از همه مسئولیت های ممکن خلاص کرد. در حالیکه ما توی بحث های فنی چیزی به نام سلیقه نداریم شما باید مثل سایت How To Geek این لپ تاپ ها را با معیارهای مختلف و دسته بندی های مختلف مقایسه میکردید و نظر من و سلیقه ی من توی اینجور مقایسه ها کاربردی نداره اگر بحث هنر و موسیقی در میان بود میگفتم بله حق با شماست به عنوان مثال من به نقاشی  سبک رئالیسم و کارهای ایلیا رپین علاقه دارم و به نظرم او از همه نقاش ها حتی ون گوگ و داوینچی هم بالاتر است. کسی نمیتواند بگوید تو اشتباه میکنی چون این سلیقه من است که این سبک و این نقاش را دوست داشته باشم.

در هر حال من مقایسه سایت How To Geek  را که برای لپ تاپ های سال ۲۰۲۱ انجام داده بود میپسندم و اتفاقا به نظر این سایت هم Acer Nitro5 در رده اول لپ تاپ های زیر ۱۰۰۰ دلار قرار دارد یعنی همون پیش بینی که من و همکارام از روی تجربه و نه تحقیق و آنالیز حدس میزدیم.