سال ۱۳۸۹ بود و با سایر دوستانم که همگی فارغ التحصیل رشته نرم افزار بودیم یک شرکت کوچک نرم افزاری را راه اندازی کردیم. با توجه به اینکه ما در شرکت به یک فروشنده و یا بازاریاب احتیاج داشتیم و سایر دوستان که اغلب سابقه کار برنامه نویسی در شرکت های بزرگ و متفاوت داشتند قرعه به نام من درآمد و من به طور اتفاقی فروشنده شدم. باید اضافه کنم که برنامه نویسی من چندان خوب نبود و در حد انجام پروژه های دانشجویی بلد بودم. همچنین ترجیح میدادم که در جلسات فروش و مذاکره با کت و شلوار حاضر باشم و در سن ۲۵ سالگی یک غرور عجیبی پیدا کرده بودم اینکه شبیه فیلمهای سیلیکون ولی با تیشرت ۲۴ ساعته جلوی کامپیوتر بنشینم و در رویای خفن بودن یا عوض کردن دنیا غوطه ور بشوم چندان برایم جالب نبود.
من نمیخواهم متواضع باشم و صادقانه میگویم که یک آدم Fast Learner بودم و هستم. خواه یادگیری یک زبان خارجی باشد یا آگاهی و اطلاع از سیستم های شرکت نفت یا نحوه کار مرغداری و یا هر چیز دیگری به همین سبب من در سال ۸۹ هم میتوانستم با تلاش و تمرکز و البته ممارست برنامه نویسی را هم یاد بگیرم و پیشرفت کنم ولی به دلایلی که در بالا اشاره کردم تمایلی به این کار نداشتم و دوست داشتم در مرکز اتفاقات باشم یعنی جلوی چشم دیگران.
اولین تجربه های من با فروش یک نرم افزار مخصوص مشاورین املاک آغاز شد یعنی کار حرفه ای من با door-to-door شروع شد. خیلی از مشاورین املاک سطح شهر را به امید یافتن خریدار پرزنت کردم و البته نتیجه خوشایندی همراه نداشت فروش تنها سه نسخه نرم افزار در حالیکه کفشهایم داشت پاره میشد و شاید با بیش از ۶۰ مشاور املاک صحبت کرده بودم. البته یکی از این فروش ها تبدیل به یک فروش بزرگ تر و یک ارتباط قوی تر در آینده شد.
تجربه ی چندانی حتی در برخورد با مردم یا مشتریان نداشتم یک آدم معمولی بودم که از لحاظ مهارت های اجتماعی در ردیف متوسط قرار میگرفت اما جسارت و خوشبینی که نسبت به همه امور داشتم و الان هم این دو خصیصه کمی در من باقی مانده است باعث شد که به ضعفهای خود توجه نکنم یا حداقل در مورد آنها ابراز نگرانی نکنم. از آن طرف مشاورین املاک افراد هفت خطی به نظر میرسیدن که مدام سعی میکردند ۵۰ هزار تومان پول بابت نرم افزار را ندهند و به شکلی آن را رایگان به دست بیاورند به هر حال سالها تجربه از فروش و دلالی اونهم در سطح کلان نبرد نابرابری را بین یک جوجه فارغ التحصیل خوشبین و مشاورین املاک با تجربه و متکی به نفس رقم زده بود.
این موضوع با یک شکست نصف و نیمه تمام شد و البته درسهایی برای من داشت اینکه زیاد خوشبین نباشم و سرانگشتی حساب نکنم که مثلا میتوانم روزی ۱۰ نسخه بفروشم و … یا وقتی مشتری گفت که باشه من حتما فردا پول را پرداخت میکنم نگویم دستت درد نکنه و خداحافط باید یا ازش چک بگیرم و یا قفل نرم افزار را فعال کنم تا نهایتا ۲۰ روز بتواند رایگان از محصول استفاده کند و یا به وعده و وعیدهای مشتری دل نبندم و روی زمان حال تمرکز کنم وعده ی اینکه من این نرم افزار را استفاده میکنم و بعدا از طریق من تبلیغ خوبی برای تو میشود و من میتوانم به همه ی شهر این را بفروشم یک وعده توخالی صرفا برای پول ندادن و استفاده رایگان مشتری بود. البته بعدها مشتری های دیگری از این ترفندهای نخ نما استفاده میکردند و من به لطف تجربه ای که داشتم همیشه پاسخ میدادم بهتره که روی زمان حال تمرکز کنیم و مسایل آینده را به آینده بسپاریم موضوع فعلی هم این است که شما مشتری هستید و باید برای این نرم افزار پول پرداخت کنید و من هم فروشنده ام و برای تامین نیازهای خودم و به تناسب زحمتی که کشیده ام به این پول نیاز دارم.
کم کم وارد عرصه ی B2B شدم و مشغول سرک کشیدن به سازمانهای بزرگ و ادارات و همچنین شرکتهای مختلف برای انجام مذاکره. در این برهه رویاهای بزرگی در سر داشتم فروش به همه ی مردم و بالا بردن آمار فروش. ما شرکت مستقلی شده بودیم و از پس اجاره محل بیمه و مالیات بر میآمدیم و میتوانستیم حقوق ۵ نفر یا شش نفر را هم پرداخت کنیم بعدا من مدیر عامل شرکت شدم ولی همچنان به شغل مورد علاقه ام که برایم توفیق اجباری بود چسپیده بودم و همچنان میفروختم و میفروختم.
با خواندن کتابهای زرد برایان تریسی و آنتونی رابینز و ناپلئون هیل و بقیه دوستان اعتماد به نفس عجیبی پیدا کرده بودم که البته همزمان از کمبود دانش و تحلیل عمیق در حوزه استارتاپ و یا کارآفرینی رنج میبردم و میگفتم هر چیزی را میتوانم به هر کسی بفروشم. خلاصه شور و اشتیاقم از شعور و صبر و دانشم پیشی گرفته بود.
با راه اندازی سایت شرکت و آشنایی بیشترم به روال فروش آنلاین مطالعات خوبی را در زمینه سیستم های فروش و فروش آنلاین انجام دادم و با کمک سایر افرا دشرکت یک فروش اینترنتی و یا بهتر بگویم یک سایت سفارش اینترنتی را راه اندازی کردیم و البته نتایج خوبی داشت فروش نرم افزار به سمنان،تهران،اصفهان،بجنورد و … افق های وسیعی را جلوی دید من قرار داده بود و من به آینده حسابی خوشبین شده بودم اما مشکلات مالی و اختلافات داخلی مانع از ادامه موفقیت ها بود .
با اعتماد به نفس خوبی که در حوزه فروش و بازاریابی به دست آورده بودم و البته هر دوی آن را مدیون سه حوزه بازاریابی تلفنی ٫ پرزنت حضوری و فروش آنلاین بودم به همه ی پیشنهادهایی که بهم میشد فکر میکردم و هر کاری را در توان خود می دیدم. با پیشنهاد خوبی که یک شرکت نرم افزاری در عراق و در شهر اربیل (هه ولیر) به آنجا رفتم و کارم را به عنوان مدیر فروش نرم افزاری آنجا آغاز کردم. ظرف کمتر از ۲۴ ساعت تصمیم به رفتن کردم و باروبنه را جمع کردم و در خیال خودم فکر میکردم که من به اصول فروش و بازاریابی مسلط هستم پس در هر شهر و هر کشوری هم میتوانم بفروشم و البته چندان بیراه هم فکر نمیکردم.
فروش حضوری،فروش تلفنی،و درست کردن یک CRM با داده های واقعی از جمله کارهایی بود که من درگیر آن بودم. فروش حضوری در یک بازار نسبتا بزرگ برایم چالش برانگیز نبود باید لهجه کوردی سنندجی خود را پنهان میکردم و چه از لحاظ ظاهر و چه از لحاظ صحبت کردن کاری میکردم که نشان دهد من اهل هه ولیر هستم و نه کورد سنندج که البته تقریبا توانستم این کار را بکنم.
روزها را به فروش حضوری میگذراندم خیابانهای عریض شهر را پیاده طی میکردم و با کوله باری از کاتالوگ و برگه شرکت به شرکت این شهر را زیر پا گذاشته بودم و اعلب اوقات با GPS موبایلم راه بازگشت را پیدا میکردم مغازه دارهای چینی و عرب و کورد و … مجبورم میکردند که گاهی دست و پاشکسته انگلیسی صحبت کنم و گاهی هم کوردی حرف بزنم. ارایه مفاهیم پیچیده نرم افزاری آنهم به شکل ساده برای مشتریان گاهی حتی به زبان مادری هم مشکل بود چه برسد به اینکه با زبان دیگر بیان شود ولی من تلاشم را میکردم و توانستم موفقیت هایی را نیز کسب کنم .البته نتیجه چندان خوشایند نبود (حداقل برای من) من به امید پول هنگفت و گرفتن درصد زیاد فروش به این شرکت آمده بودم ولی نتوانستم آن طور که باید و شاید موفق شوم.
به شهرم برگشتم و فروشندگی را در یک شرکت در حوزه اتوماسیون صنعتی آغاز کردم کاری که هیچ تجربه ای نداشتم و البته تمام تمرکز شرکت زمانی که من آنجا رفتم روی صنعت مرغداری و مکانیزه کردن مرغداری بود. من با فروش مشاوره ای بیشتر آشنا شدم مجبور شدم یک کتاب بزرگ در مورد صنعت مرغداری بخوانم و هر روز با انبوهی کاتالوگ و مجله این صنعت به خانه می آمدم و مرتب میخواندم در ماههای آخر میتوانستم به مرغدارها حتی مشاوره بدم و با اعتماد به نفس کاذبی که داشتم در خصوص روشهای صحیح مکانیزه کردن و سیستمهای کنترل مرغداری ساعتها صحبت کنم. از روال پرداخت شرکت ناراضی بودم و آنجا را ترک کردم. بعد از یک رشته کارهای دیگر در حوزه فروش و بازاریابی این بار به جای فعلی آمدم یعنی کار در یک شرکت بزرگ حوزه IT در استان کردستان.
البته از تهران و جاهای دیگری هم پیشنهاد کار داشتم ولی ترجیح میدادم در شهر خودم باشم و اگر کاری بلدم همینجا ارایه بدم الان ۴ سالی میشه که در این شرکت فروشنده هستم و البته کار در یک فروشگاه فیزیکی برایم تجربه ی جدیدی است چون من اغلب در صنعت نرم افزار و فروش خدمات فعال بودم و البته فروش محصول واقعی یا بهتر بگویم فیزیکی چالش های خود را دارد.
فروش یک مسیر طولانی و البته پر از یادگیری چیزهای جدید است و فکر میکنم هیچ گاه تمام نمیشود روشهای مختلف فروش و بازاریابی یا نفوذ به بازار یا بیرون کردن رقیبان از گود بازی همه و همه از جذابیت های این شغل عجیب و این مسیر پر پیچ و خم است الان در جایی ایستاده ام که یقین دارم چیزهای زیادی را بلد نیستم و شاید مزیت من نسبت به کسی که تازه این کار را شروع کرده باشد این است که من میدانم که چه چیزهایی را بلد نیستم و اگر کاری به من محول شد میدانم که باید سراغ یاد گرفتن چه چیزهایی بروم.