چند روز پیش خواندن کتاب “درباره ی معنی زندگی” نوشته ی ویل دورانت را به پایان رساندم. این کتاب خوراک فکری مناسبی برای اندیشیدن حول این مسئله بود که زندگی چه معنی دارد و با چه انگیزه ای میتوان آن را ادامه داد؟
داستان کتاب از آنجا آغاز میشود که شخصی نزد ویل دورانت می رود و میگوید قصد خودکشی دارم . زندگی برایم پوچ و بی ارزش است. نویسنده ابتدا سعی میکند او را قانع کند ولی نمیتواند. لذا نامه ای برای مشاهیر عصر خود از جمله گاندی،جرج برنارد شاو، راسل، جواهر لعل نهرو مینویسد. البته خیلی از این افراد پاسخهای ناچیز و مختصری به این نامه میدهند ولی بعضی از افراد نیز با حوصله و دقت فلسفه ی زندگی خویش را فاش می کنند.
ویل دورانت می پرسد: “لحظاتی از وقتتان را به من اختصاص دهید و به من بگویید زندگی برای شما چه معنایی دارد، چه چیزی باعث میشود نا امید نشوید و همچنان ادامه دهید؟ دین چه کمکی-اگر هست به شما میکند، سرچشمه های الهام و انرژی شما چیست، هدف یا انگیزه کار و تلاشتان چیست؟ تسلی ها و خوشی هایتان را از کجا پیدا میکنید؟ و دست آخر گنجتان در کجا نهفته است؟ “
ویل دورانت عزیز!
همیشه با خودم می اندیشم که آیا چیزی بالاتر از خود زندگی وجود دارد یا نه؟ و هر بار یقین پیدا میکنم که زندگی و تجربه ی زیست مادی بزرگترین نعمتی است که در اختیار داریم والبته تنها فرصتی که تا خاموش شدن ابدیمان داریم. کام گرفتن از تمام لحظات زندگی و داشتن یک زندگی اصیل سوخت من برای زندگی است.
کلید واژه هایی که به آن اهمیت می دهم مسئولیت و وظیفه و تلاش ست،به عقیده ی من شادی در انجام وظیفه است و بلوغ در پذیرش مسئولیت. مسئولیتهای زیادی را آگاهانه در زندگی خود پذیرفته ام و تمام تلاشم را میکنم که وظایفم را در قبال آن انجام دهم. مسئولیتهایی چون همسر بودن،پدر بودن،کارمند بودن، شهروند بودن، انسان بودن و …
در زندگیم سعی کرده ام عملگرا باشم ، به قول گوته: “هر اندیشه ای که به عمل ختم نشود مرض است” به همین سبب دن کیشوت وار قبل از اینکه بیاندیشم میتوانم یا نه؟ به سوی عمل تاخته ام. هر صبح که از خواب بیدار میشوم شوق وصف ناشدنی دارم و خوشحال از اینکه زنده ام و می توانم امروز را نیز تجربه کنم. زندگی برای من همچنان جدید و پر از شگفتی است.
آری عاشق زندگی بودن و مهم تر از آن عاشق مسیر زندگی بودن آن چنان من را مشغول کرده است که فرصت افسردگی و خودکشی ندارم. ویل دورانت عزیز خوشحالم که پاسخ من با نتیجه گیری پایانی شما شباهت هایی دارد و من هم مثل شما باور دارم که داشتن همسر و فرزند و شغل میتواند انسان را از پوچی نجات دهد و شوق زندگی را در او گرم نگه دارد. البته صرف داشتن خانواده و شغل کافی نیست بلکه باید عاشقانه زندگی کرد و عاشقانه کار کرد.
تصدیق میکنم که زندگی مشکل است و تنها با نیروی عشق میتوان آن را به عقب هل داد و راضی و سعادتمند به خط پایان رسید(صحبتهای عزت الله انتظامی در بستر مرگ را جستجو کنید).
شوپنهاور میگوید “زندگی مسئله مشکلی است ،سعی میکنم تمام آن را صرف پاسخ به خودش بکنم” من هم میگویم زندگی راه دشواری است که تنها با قلبی عاشق میتوان آن را طی کرد.
بد نیست شما هم به سوال ویل دورانت پاسخ دهید و اگر جوابی داشتید در بلاگتان بنویسید.