دکتر فریبرز رییس دانا نسخه ایرانی چامسکی
پ ن : معلم عزیزمان و دکتر سریع القلم٫ دکتر رنانی و سایر بزرگان برایم قابل احترامند ولی دوستان دیگرم در یاد هستشان در مورد این عزیزان نوشته اند پس من خواستم در مورد کس دیگری بنویسم که برایم قابل احترام است و از او آموخته ام.
به نقل از ویکی پدیا:
فریبرز رئیس‌دانا (متولد ۱۳۲۷)، اقتصاددان ایرانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، فعال حقوق بشر، زندانی سیاسی، عضو کانون نویسندگان ایران، فعال سیاسی سوسیالیست و دانش‌آموختهٔ دکتری اقتصاد از مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی از دانشگاه لندن (L.S.E) است.[۱][۲]
فریبرز رییس دانا در زمانی که اکثریت غریب به اتفاق ملت ایران از گرفتن یارانه خوشحال بودند و به هم تبریک میگفتند در شبکه BBC انتقاد شدیدش رو از این طرح اعلام کرد و زندان سیاسی را هم به جان خرید. به نظرم فرق آدم ها این جا مشخص می شود که ما گله وار و کودکانه چیزی را قبول می کنیم و یا در مورد آن فکر میکنیم و آینده ی آن را بررسی میکنیم. که آقای رییس دانا از گروه دوم بوده است و فقط برای اختلاف عقیده ش به زندان افتاد چرا که اکثریت در پی یکرنگ کردن همه مردم است و با خود فکر میکرد شاید تفاوتی که این اقتصاددان پیر دارد نوعی بیماری باشد و بهتر است او را هم همشکل خودمان کنیم بلکه بیماریش خوب شود!
بعد از ۸۹ و یارانه ها هم من پیگیر نوشته های ایشان بودم و فهمیدم که دغدغه واقعیش عدالت و البته توسعه اقتصادی است اما از دیدگاه دیگر. رییس دانا پیرو سوسیالیسم علمی است و مدل ذهنیش بیشتر شبیه اقتصادهای شمال اروپا یعنی نروژ (چهارمین مردم ثروتمند دنیا) و سایر کشورهاست و البته مخالف سیاستهای افراطی راست در ایران و آمریکا وهمچنین چپ افراطی در سایر جاهاست. در مصاحبه ای که با افکار نیوز کرده است می گوید:
«در طول تاریخ کسانیکه بیشتر از همه از عدالت، عدالت‌طلبی و حمایت از طبقات فرودست جامعه دم زدند، اتفاقا بیشترین ضربه را به همان طبقات وارد آوردند. هم در ایران و هم در خارج از ایران می‌توان نمونه‌های فراوانی را مثال زد. مشکل کار کجاست؟ … مثلا استالین. استالین بنام طبقه کارگر حکومت کرد، ولی آن فجایع را آفرید…استالین اتحاد شوروی را از عقب‌ماندگی نجات داد. اما استالین در عین حال به مخالفان خودش حمله‌ور میشد و مانع رشد مخالفان میشد. گفته می‌شود ۵۰۰ هزار نفر در زمان استالین کشته شده‌اند.»
و در ادامه صحبتهایش می گوید :
سرمایه داری در عین حال که رشد ایجاد کرده، افزایش بی‌عدالتی هم داشته. سرمایه‌داری را نباید یکسره نفی کرد یا یکسره قبول کرد. ما از آن آدم‌های افراطی نیستیم که عاشق بازار یا عاشق استالین باشیم. ما داریم در اینجا از عدالت اجتماعی صحبت میکنیم. افراطی نباید فکر کرد. رادیکال باید فکر کرد. یعنی به ریشه‌ها باید پرداخت. من دید افراطی ندارم. سرمایه‌داری خیلی ارزش بوجود آورده و هنوز دارد بوجود می‌آورد. پس این داروها چی هستند؟ اما در عین حال من در کشوری زندگی می‌کنم که یک بیمار سرطانی باید درد بکشد و بمیرد. ۸۰ درصد از هزینه‌های دارو را را باید تامین اجتماعی پرداخت کند. ولی می‌بینیم که مرتضوی رییس تامین اجتماعی می‌شود.
همون سالهای ۸۹ و ۹۰ توی فیس بوک با آقای رییس دانا صحبت دوستانه و گرمی داشتم و حرفهای پر امید و زیبایی به هم گفت و نوع نگاهم به خودم رو تغییر داد که هیچ وقت یادم نمیره و البته هیچ وقت برای کسی هم نقل نمیکنم.
باید اشاره کرد که رییس دانا هم منتقد شدید اصلاح طلبان و دولت تدبیر و امید است و هم متقد شدید دولت پوپولیست قبلی و الزاما دلیلی برای انتخاب یکی از این دو جناح ندارد.
کتابهای ایشان:
- جهانی سازی قتل‌عام اقتصادی
- اقتصاد سیاسی توسعه
- گفت آمدهایی در ادبیات
- فروپاشی شوروی از دیدگاه احزاب کمونیست
- رویکرد و روش در اقتصاد
- زایش تاریخ (تحلیل وقایع انقلاب مشروطیت)
- گفت آمدهایی در شعر معاصر ایران: زمینه‌های اجتماعی و سیاسی
- سوسیالیسم و آزادی (چند بحث و نظر)[۱۱]
- (ترجمه) بربریت واقعاً موجود، ویراسته لئو پانیچ و کالین لیز، نشر نگاه
- چند کاوش در سیاست و جامعه، ۱۳۹۴، نشر گل آذین
- یادی از خیالی، نشر نگاه، ۱۳۹۲
اسمش را اگر جستجو کنید به مقالات او خواهید رسید.