یەکەم جار کە کتێبی شۆلۆخوفم خوێند ئەگەڕێتەوە بۆ بیست ساڵ لەوەو پێش. ناوی کتێبەکەش “زەوی ئاوەدان کراو” بوو سەبارەت بە پلانی هاوبەش بوونی زەوی واتە کشت و کاڵ لە لاێەن یەکیەتی سۆڤیەت . لەوسەردەمە کشت و کاڵی خەڵکی لادێ بە شێوەێکی هاوبەش دەکرا و کەس خاوەن زەویکی تایبەت نەبوو. هەموو ئەم کتێبە سەبارەت بە ئاڵوگۆڕی خەڵک لەو ساڵانە بوو.
ئەوساڵ خەریکی خوێندنی کتێبی دۆنی ئارامم. ئەم کتێبە ٢٠٠٠ لاپەڕەیەو لە ۴ بەرگ نووسراوە. کتێبی دۆنی ئارام سەبارەت بە ئاڵ و گۆڕی خەڵکی قەزاق لە نزیک ڕووباری دۆنە و ڕووداوەکان ئەگەڕێتەوە بۆ ساڵەکانی ١٩١۴ هەتا ١٩٢٠، کارەکتەری سەرەکی ڕۆمانەکە پیاوێکە بە ناو گریشکا لە بنەماڵەی مێلۆخۆف.
ڕووداوەکان ئەگەرێتەوە بۆ چەند سال پێش شۆڕشی ١٩١٧ لە ڕووسیا، لەو سەردەما خەڵکی قەزاق لە ناو گەرمی شەڕی ئاڵمان بوون و شەڕی یەکەمی جیهانی بەردەوام بوو. ئاڵمان لەم شەڕە بە تەواوی دووڕاو پاشەکشەی کرد هەر ئەم دوورانەش بووە هۆکاری شەری دووهەمی جیهانی و تۆڵەسەندنەوەی هیتلێڕ.
یەکەم شتێک کە بوو بە هۆکاری شۆڕشی ١٩١٧ پڕۆپاگاندای حێزبی بلشویک بوو کە دەیانگوت ئێمەوئاڵمان نابێ شەڕی براکۆژی بکەین و ئەم شەڕە بۆ پاراستنی سامان و پارەی چینی سەرماێەدارە و بۆ ئێمە سوودی نیە. ڕۆژنامە و ڕاگەیاندنی بلشویکەکان لە بەرەی شەڕ هەموو ڕۆژێک بڵاو ئەبوو.
ئاڵمان پێ خۆش بوو ئەم بیرۆکە لە ناو خەڵکی ڕووسیا بڵاو بێتەوە و تەنانەت یارمەتی لێنینی ئەدا لەبەر ئەوەی شەڕەکە کۆتایی بێت. ڕووسیا پاش شەڕی یابان بە گشتی لاواز بوو و شەڕی ئالمانی پێ ناکرا. هەموو ئەم ئاڵ و گۆڕە بوو بە هۆی ڕووخانی حکوومەتی تێزاری ڕووسیا.
خەڵکی قەزاق لە ناو ئەم کتێبە دوو بەرەی بە تەواوی جێاواز پێک دینن. یەکیان لاێنگری بێلشویک و کۆمۆنیستە و بەرەی دیکەش لاێنگری تێزار و دەسەڵاتی کۆن. هەڵبەت ئەو بەرەی کە لاێنگری تێزار و دژە کۆمۆنیستن زۆربەیان ناسیوناڵیستن و پێان خۆشە کە ولاتی قەزاق دامەرزینن بەڵام بیرۆکەی چەپ و ئایدۆلۆژیای کۆمۆنیست ئەوەندە بە هێزەو لای خەڵک سەرەنج ڕاکێشە کە ناسیۆناڵیستی قەزاق ناتوانێ بەرگری لە خوێ بکات و پاش شەڕێکی ناوخۆ لەشکری قەزاق تێک دەچێت و لەشکری سوور و هێزەکانی کومیتەی حێزب هەموو ڕووسیا دەگرێت.
ئەم کتێبە جاروبار لەم دنیایە کە تێدا ئەژیم دابڕانێک درووس ئەکات و ئەمباتە ناو قووڵایی ڕۆمانەکە پێم خۆشە تەواو نەبێت و جاروبار وەکوو چێشتێکی خۆش کەوچکێکی لێ بخوەم.