پ ن: این مطالب صرفا ذهنم رو مشغول کرده و میخوام رو کاغذ بیارم که ذهنم آزاد بشه ،ادعایی نسبت به فهم خودم یا یاد دادن چیزی به کسی ندارم همینطوری مثل روزنامه بخونید.موضوعی که یه مدت فکرم رو به خودش مشغول کرده و برام بیشتر شبیه “به راه بادیه رفتن” است
“preventing car crashes by data analyst”
خود این چالش رو میشه به سه فاز تقسیم کرد:
Data collection and fusion, pre processing phase, Visual exploration and analysis
اما آیا میشود با استفاده از جمع آوری داده ها تصادفات آتی رو با دقت بالایی پیش بینی کنیم؟ اما چه نوع داده هایی رو باید جمع آوری کنیم: ما به سه دسته اطلاعات شامل: اطلاعات محیطی، اطلاعات ماشین، اطلاعات راننده نیاز داریم. چیزهایی مثل:
محل تصادف: باید توسط کارکنان راهداری،پلیس و بیمارستان ثبت شود که البته در حال حاضر یک پایگاه مشترک بین این ارگانها وجود داره که اطلاعات تصادف را ثبت میکنند ولی ناقصه مثلا در صحبتی که باهاشون کردم میگن راننده های ما که به اونجا اعزام میشن GPS برای ثبت زمان و مکان دقیق تصادف رو ندارن و فقط یک اطلاعات کلی از اونجا میدن مثل توی فایل اکسل مینویسند محور کامیاران ! در حالیکه اگر دقیقا همون نقطه توسط GPS ثبت شده بعدا میشه فهمید که آیا تصادف پر تکرار در اون پیچ یا گردنه به خاطر دید کم بوده یا وضعیت جاده و … حتی با ثبت نقطه و زمان تصاوف میشه به دیتای هواشناسی هم رسید و فهمید رطوبت هوا بارندگی و لغزنده بودن جاده به چه صورت بود آیا این عوامل باعث تصادف یا چپ شدن ماشین شده یا خیر پس ما به راحتی از طریق دیتای مکان میتونیم به هواشناسی هم برسیم اما عوامل دیگه ای هم ممکنه باعث تصادف شده باشه که جلوتر میگم.
تیتروار اگر بخوام به بعضی هاش اشاره کنم شامل: دلیل تصادف(تشخیص پلیس)،میزان روشنایی اون محل،وضعیت ماشین در هنگام تصادف،نوع آسیب جانی و مالی، وضعیت جاده(اتوبان،یکطرفه،خاکی،تقاطع)،تداوم رانندگی که یک متغیر زمانی است. برای مثال: چه نوع خودروهایی بیشترین آمار تصادفات را داشته اند:
اما داده های لازم رو چطور میشه جمع آوری کرد؟ یه راهش استفاده از سایت سامانه اطلاعات حوادث و حمل و نقل کشور است که البته داده هایی که داره خیلی ناقصه. هر مرکز راهداری در استان این اطلاعات رو از گشت های راهداری و پلیس و بعضا بیمارستانها دریافت میکنه و تو این سایت درج میکنه اطلاعاتی شامل: تاریخ،تعداد کشته،تعداد مجروح،شرایط آب و هوا، استان،نوع وسیله،علت تصادف. فارغ از اینکه این دیتاها خیلی ناقص و محدوده شیوه ی به دست آوردن این دیتاها نیز اشتباه است مثلا نقطه ی دقیق تصادف همانطور که قبلا عرض کردم مشخص نیست و فقط نوشته استان یا شهر فلان! علت تصادف با کارشناسی پلیس یا گشت راهداری مشخص شده در حالیکه برای اولی باید از GPS استفاده بشه و برای دومی هم باید از تکنولوژی کمک گرفت.
جعبه سیاه ماشین: زیاد ایده آلیستی فکر نمیکنم و اگر یه سرچ ساده بکنیم معلوم میشه که در سال ۲۰۱۳ تقریبا ۹۶ درصد از ماشین های فروخته شده در آمریکا جعبه سیاه داشته اند یعنی این استانداری که در اروپا و آمریکا به یک امر عادی تبدیل شده. با داشتن جعبه سیاه ترمز ناگهانی شما سرعت و یکنواختی در رانندگی و همچنین رانندگی خطرناک شما در پیچ های جاده ثبت میشود و امتیازهای راننده به عنوان راننده ی خوب یا بد ثبت میشه ممکنه شما جریمه بشید یا تشویقی بگیرید به همین راحتی . تو پرنتز بگم که (اونا نیومدن بگن هر کسی رانندگی خودش رو خوب کنه بعد همه راننده ی خوبی میشن و همه مشکلات از بین میره خیر اونها سیستم درستی طراحی کردن اعم از ایمنی ماشین،کار با داده و آموزش که این سیستم راننده رو مجبور به رانندگی خوب میکنه).
تو یوتیوب یه ویدئو دیدم که به اطراف خودرو ژیروسکوپ وصل کرده بودن و میفهمیدن که ماشین از کدوم سمت چپ کرده و همزمان ECU هم وضعیت موتور رو به جعبه سیاه میفرستاد و بعد از تصادف پلیس به راحتی با بررسی دیتای موجود میگه دلیل تصادف دقیقا این موضوع بوده یعنی حداقل با تقریب خوبی میشه اینو گفت اما چاره ی کار اینه که خودروسازان کشور یعنی سایپا و ایران خوردو و بقیه این تجهیزات رو روی ماشینها نه به صورت Option بلکه به صورت اجبار نصب کنند چون باور کنید این تجهیزات کمتر از کیسه هوا مهم نیستند. در مورد داشبورد خودروهای جدید و تاریخچه ی تکامل این سیستم ها شما رو دعوت میکنم که این کتاب رو بخونید:
شاید بگید خوب اینا برای بعد از تصادفه ولی سیستمهای هشدار دهنده ی زیادی هم برای راننده ها وجود داره مثل سنسورهای Eye blink detection برای تشخیص خواب آلودگی راننده و یا سیستم هشداردهنده ی رانندگی ممتد برای آلارم دادن زمان استراحت به راننده یا ignition interlock device برای تشخیص بوی الکل راننده و …. که البته تو ایران باید تشخیص دود بزاریم 🙂
زمانی که با یکی از مسولین اداره کل راهداری صحبت میکردم میگفت یک عامل پنهان تصادفات هم مشکلات روحی و روانی راننده است یعنی فارغ از وضعیت جوی، جاده، و وضعیت ماشین مشکلات روحی و روانی راننده و حواس پرتی راننده هم موثره که البته مقدار زیادی رو با سنسورهای مختلف میشه پیشگیری کرد. توجه کنید که هدف چنین سیستمهایی کاهش نرخ تصادف است نه اینکه کاملا متوقف بشه جون در پیشرفته ترین کشورها هم چنین چیزی امکان پذیر نیست.
چیزی که به ذهنم میرسه اینه که ما به یک سری زیر ساخت برای راه اندازی چنین سیستم پیشگیری نیاز داریم.
۱٫جعبه سیاه ماشین و کامپیوتر مناسب که توسط خودرو سازها روی ماشین نصب بشه اگر قراره کماکان خودروی ملی بسازیم.
۲٫ سیستم جامع جمع آوری دیتا نیاز داریم که طبق یک استاندارد مشخص دیتاهای تصادفات رو در یک پایگاه اطلاعاتی منسجم در اختیار عموم مردم قرار بده و دیتاستهای اون رایگان باشه
۳٫ یک سیستم هشداردهنده که ریسک رفتن از نقطه ی A به نقطه ی B رو به راننده گوشزد کنه Feed یا خوراک این سیستم هم از دیتاهای مورد دوم می آید.
شاید بگید تا وضعیت جاده ها و ماشین و فرهنگ رانندگی و .. درست نشه اوضاع همینطوره بله قبول دارم . ولی تکنولوزی هم میتونه در کنار ابزارهای دیگر به کمک ما بیاد با تکنولوژی هم حتی میشه با آلودگی هوا مقابله کرد کاری که چین و IBM انجام دادن نمیگم هوای پکن دیگه آلوده نیست ولی نوع مقابله با آلودگی در چین هوشمندانه س فرقش با تهران و مملکت خودمون اینه که اونا همه مدرسه های رو تعطیل نمیکنند . شاید در آینده در مورد آلودگی و نقش دیتا در کاهش آلودگی (نمونه چین) رو هم بنویسم. مقالات خیلی زیادی در خصوص همین پیش بینی تصادفات وجود داره و ویدیوهای جالبی هم هست راستش رو بخواید درست کردن چنین سیستم و جنین سنسورهای کار زیاد پیچیده ای نیست ولی راه اندازیش و تولید انبوه چنین سیستمی دشوار و هزینه بر است بانی این کار با توجه به خودروی ملی و اداره ی ماشین و اداره راه و اداره راننده و کلا دولتی بودن کشور تنها از دولت برمیاد ولی میتونند از بخش خصوصی کمک بگیرند چون ساختن این سیستم نباید هزینه زیادی روی دست راننده هم بزاره و شرکت خودروساز باید پیه ی این هزینه ها رو تا حدودی به تنش بماله ولی چشمم آب نمیخوره به هر حال کاری نداریم. …
فعلا تا همین جا کافیه میشه نوشت و در این زمینه هم کار کرد ولی در خلال کار مرتب سرت به مانع های مختلفی میخوره که یا نمیخوان دیتا بدن یا الکی وقتت رو تلف میکنند یا میگن ما خودمون بلدیم یا میگن به توچه تو اصلا انگیزه ت چیه و کی هستی! باید بهشون گفت اصلا این کار بخش خصوصی نیست و خودتون یه کاری بکنید بفرمایید این گوی و این میدان . لطفا برای ۲۸۰۰۰ نفر کشته سالانه در ایران کاری بکنید حداقل از پول جریمه های ماشین که از مردم میگیرید برای چنین کارهایی سرمایه گذاری کنید . ممنون که خوندید. واقعیتش انگشتام تازه گرم شدن و تحریک میشم که باز بنویسم به همین خاطر همینجا تمومش میکنم.